Kategoria: Artykuły

Jeśli zastanawiasz się nad rozpoczęciem swojej przygody z inwestowaniem na giełdzie, na pewno spotkałeś się z terminem „prowizja”. Brzmi groźnie? Może trochę, ale spokojnie – w tym artykule wyjaśnię Ci, czym dokładnie jest prowizja od zlecenia/kupna akcji, jak działa i dlaczego musisz ją brać pod uwagę, gdy planujesz swoje inwestycje. Przygotuj się na solidną dawkę wiedzy, podaną w prosty i przystępny sposób!

Co to jest prowizja od zlecenia/kupna akcji i dlaczego musisz za nią zapłacić?

W skrócie, prowizja to opłata pobierana przez Dom Maklerski (czyli pośrednika między Tobą a giełdą) za wykonanie Twojego zlecenia – kupna lub sprzedaży akcji. Możesz myśleć o tym jak o „cenie biletu” za wejście na giełdowy parkiet. Brokerzy, choć coraz częściej oferują niskie prowizje, nadal muszą na czymś zarabiać.

Oto przykład:
Wyobraź sobie, że chcesz kupić akcje spółki X za 1000 zł. Twój broker pobiera prowizję w wysokości 0,39% od wartości transakcji. To oznacza, że zapłacisz dodatkowo 3,90 zł (tak, czasem są to grosze, ale mogą się sumować!).

Rodzaje prowizji

Nie każda prowizja wygląda tak samo. Warto wiedzieć, jakie opłaty możesz spotkać:

1. Prowizja procentowa
   Najczęściej spotykana. Obliczana jako procent wartości transakcji.
   • Przykład: Jeśli broker pobiera 0,5%, a Ty inwestujesz 2000 zł, prowizja wyniesie 10 zł.
2. Prowizja minimalna
   Często brokerzy określają minimalny koszt transakcji. Nawet jeśli wartość procentowa prowizji byłaby niska, zapłacisz określoną kwotę.
   • Przykład: Masz prowizję 0,2%, ale broker zastrzega, że minimum to 5 zł. Kupując akcje za 1000 zł, zapłacisz nie 2 zł, ale właśnie 5 zł.
3. Opłaty dodatkowe
   Niektórzy brokerzy mogą naliczać opłaty za:
   • Konwersję walut, jeśli kupujesz akcje na zagranicznych rynkach.
   • Przechowywanie akcji lub prowadzenie konta maklerskiego.

Jak działa prowizja w praktyce?

Przeanalizujmy prosty przykład:
Masz 1000 zł i chcesz kupić akcje spółki technologicznej. Twój broker pobiera prowizję 0,3% z minimalną opłatą 5 zł.

Wartość transakcji	Prowizja procentowa	Prowizja minimalna	Którą zapłacisz?
500 zł	1,50 zł	5 zł	5 zł
2000 zł	6 zł	5 zł	6 zł
10 000 zł	30 zł	5 zł	30 zł

Jak widzisz, prowizja minimalna sprawia, że przy małych inwestycjach zapłacisz więcej proporcjonalnie do wartości transakcji. To ważne, bo małe kwoty mogą być mniej opłacalne przy wysokich prowizjach.

Dlaczego prowizje są ważne dla inwestora?

Prowizja wpływa na Twoją stopę zwrotu. Oto przykład:

• Kupujesz akcje za 1000 zł. Płacisz prowizję 5 zł.
• Sprzedajesz akcje za 1100 zł. Płacisz prowizję kolejne 5 zł.

Twoja całkowita inwestycja wyniosła 1010 zł (1000 zł + 5 zł), a zysk po sprzedaży to 1090 zł (1100 zł – 5 zł). Zarobiłeś 80 zł zamiast 100 zł – prowizja „zjadła” część Twojego zysku.

Im większe kwoty inwestujesz, tym mniejszy procent Twojego zysku pochłaniają prowizje. Dlatego wielu inwestorów unika częstych transakcji na małe kwoty.

Jak zmniejszyć koszty prowizji?

1. Wybierz odpowiedniego brokera
   Porównaj oferty różnych domów maklerskich. Niektórzy brokerzy oferują prowizje bliskie zeru, szczególnie na rynkach zagranicznych.
2. Uzyskaj zniżki na prowizje maklerskie
   Istnieje możliwość uzyskania zniżek na prowizje maklerskie, warto zainteresować się tym tematem.
3. Unikaj częstego handlu
   Każda transakcja to dodatkowy koszt. Inwestowanie długoterminowe pozwala na uniknięcie „zjadania” zysków przez prowizje.
4. Korzystaj z promocji
   Niektóre domy maklerskie oferują promocje, np. obniżone prowizje dla nowych klientów lub zerowe prowizje przez określony czas.

Prowizje na rynku polskim i zagranicznym

Na polskiej giełdzie (GPW) prowizje są zwykle wyższe niż na rynkach zagranicznych. W USA popularne platformy, takie jak XTB czy Robinhood, oferują transakcje bez prowizji. Jednak w Europie i Polsce nadal większość brokerów stosuje tradycyjny model opłat.

Przykładowe prowizje na GPW:

• 0,19% – 0,39% od wartości transakcji.
• Minimalna opłata: 5-7 zł.

Przykładowe prowizje na giełdach zagranicznych:

• Około 0,08% – 0,15%.
• Czasami dodatkowa opłata za przewalutowanie.

Czy można inwestować bez prowizji?

Tak, ale… To „ale” jest kluczowe. Niektóre platformy, jak wspomniany XTB czy Robinhood, oferują zerowe prowizje, ale często mogą zarabiać w inny sposób, np. na spreadach (różnicy między ceną kupna a sprzedaży akcji) lub udostępnianiu danych o transakcjach dużym instytucjom finansowym.

Pamiętaj, że brak prowizji nie zawsze oznacza, że inwestowanie jest darmowe. Często możesz spotkać się z ukrytymi kosztami.

Podsumowanie

Prowizja od zlecenia/kupna akcji na giełdzie to koszt, którego nie da się uniknąć (chyba że korzystasz z platform „bez prowizji”). Mimo że czasem wydaje się niewielka, w dłuższej perspektywie może znacząco wpłynąć na Twoje zyski, zwłaszcza jeśli handlujesz często i na małe kwoty.

Najważniejsze, co możesz zrobić jako inwestor, to:

• Dokładnie przeanalizować ofertę domu maklerskiego.
• Unikać zbyt częstych transakcji.
• Zwracać uwagę na minimalne opłaty i ukryte koszty.

Pamiętaj, że każda złotówka, którą zaoszczędzisz na prowizji, to krok bliżej do osiągnięcia Twoich celów inwestycyjnych.

Chcę, byś wiedział, że treści zawarte w niniejszym serwisie są jedynie wyrazem moich poglądów i nie stanowią ani w całości ani w części rekomendacji w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa. Pamiętaj, że każda decyzja finansowa i inwestycyjna wiąże się z ryzykiem, wobec czego wszelkie decyzje podejmujesz samodzielnie zgodnie z Twoim poziomem wiedzy, doświadczenia, sytuacją, celami, a przede wszystkim na własną odpowiedzialność. Nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych po zapoznaniu się z tekstami publikowanymi w serwisie.
Pamiętaj również, iż omawiane przeze mnie zagadnienia podlegają ciągłym zmianom, w związku z czym nie ponoszę odpowiedzialności za ich dokładność, kompletność czy aktualność. W szczególności, jeżeli zamierzasz inwestować w akcje spółek, polecam byś za każdym razem dokładnie zapoznał się z materiałami przedstawionymi przez emitenta. 
Chcę również nadmienić, że dokładam wszelkiej staranności, by prezentowane w serwisie treści były poprawne, lecz również u mnie mogą zdarzać się błędy, za które nie ponoszę odpowiedzialności. Jeżeli wykryjesz jakiś błąd, byłbym wówczas wdzięczny na zwrócenie na niego uwagi.

Inwestowanie w akcje to popularny sposób na pomnażanie swojego kapitału, a jednym z najbardziej atrakcyjnych elementów, które mogą płynąć z inwestycji na giełdzie, jest dywidenda. Ale co to właściwie oznacza? Jakie korzyści wiążą się z otrzymywaniem dywidend i jak inwestorzy mogą na nich zarobić? O tym wszystkim opowiem w tym artykule.

Co to jest dywidenda z akcji?

W skrócie, dywidenda to część zysku wypracowanego przez spółkę giełdową, która jest wypłacana jej akcjonariuszom na ich rachunki maklerskie. Spółki dzielą się częścią swojego zysku z osobami, które posiadają ich akcje. Dywidendy są często postrzegane jako nagroda za inwestycję w daną firmę – inwestorzy otrzymują regularne wypłaty, które mogą być reinwestowane lub wykorzystane na inne cele.

Ważne jest, aby pamiętać, że nie wszystkie spółki wypłacają dywidendy. Niektóre firmy, zwłaszcza te w fazie rozwoju, wolą przeznaczać cały zysk na reinwestowanie w działalność, zamiast dzielić się nim z akcjonariuszami. Inne spółki, zwłaszcza te o ugruntowanej pozycji na rynku, regularnie wypłacają dywidendy jako sposób na przyciągnięcie inwestorów.

Jak działa dywidenda?

Dywidenda jest wypłacana na podstawie liczby posiadanych akcji. Oznacza to, że im więcej akcji danej spółki posiadasz, tym większa część zysku trafi do Ciebie. Na przykład, jeśli spółka wypłaca 2 złote dywidendy na akcję, a Ty posiadasz 1000 akcji, otrzymasz 2000 złotych (1000 akcji x 2 złote dywidendy).

Warto jednak wiedzieć, że wysokość dywidendy nie jest stała. Każdego roku walne zgromadzenie akcjonariuszy (zwykle odbywające się wiosną) decyduje, jaka część zysku spółki trafi do inwestorów. Często decyzja ta jest uzależniona od wyników finansowych spółki, jej polityki inwestycyjnej oraz sytuacji na rynku.

Rodzaje dywidend

Dywidendy mogą występować w różnych formach. Wyróżniamy dwie podstawowe:

1. Dywidenda pieniężna – to najpopularniejszy rodzaj dywidendy. Polega na wypłacie gotówki akcjonariuszom. Jeśli na przykład firma ogłasza wypłatę 3 złote na akcję, to na Twoje konto trafi odpowiednia suma gotówki.
2. Dywidenda rzeczowa – jest to forma wypłaty, która nie odbywa się w gotówce, lecz w postaci innych aktywów, np. akcji, obligacji, czy towarów. Ten typ dywidendy jest rzadziej spotykany i zwykle dotyczy spółek, które chcą zainwestować w rozwój firmy lub rozbudować kapitał.

Dywidendy mogą być wypłacane w różnych okresach – niektóre spółki wypłacają je co roku, inne co pół roku lub kwartalnie. Termin wypłaty dywidendy jest uzależniony od decyzji zarządu danej spółki.

Dywidenda a cena akcji

Warto wiedzieć, że wypłata dywidendy wpływa na cenę akcji. W dniu wypłaty dywidendy cena akcji zwykle spada o wartość dywidendy. Dzieje się tak, ponieważ po wypłacie zysku firma ma mniej środków na rozwój czy inwestycje, co zmienia jej wartość rynkową. Jednak spadek ceny akcji po dywidendzie nie oznacza, że inwestorzy tracą na tej operacji. W praktyce, w długim okresie akcje firm wypłacających regularną dywidendę mogą rosnąć w wartości, mimo że po wypłacie dywidendy następuje chwilowy spadek.

Jak oblicza się dywidendę?

Aby dowiedzieć się, ile wynosi dywidenda, należy znać dwa podstawowe wskaźniki: wysokość wypłaconej dywidendy na akcję oraz cena akcji. Na tej podstawie można obliczyć tzw. stopę dywidendy, która pokazuje, jaką część inwestycji w akcje spółki zwróci się w postaci dywidend.

Formuła wygląda następująco:

Stopa dywidendy (%) = (dywidenda na akcję / cena akcji) × 100

Na przykład, jeśli firma wypłaca 5 złotych dywidendy na akcję, a cena akcji wynosi 100 zł, to stopa dywidendy wynosi:

(5 / 100) × 100 = 5%

To oznacza, że inwestor, który posiada akcje tej firmy, zarobi 5% rocznie w postaci dywidendy w stosunku do wartości posiadanych akcji.

Dlaczego spółki wypłacają dywidendy?

Spółki wypłacają dywidendy z różnych powodów. Oto niektóre z nich:

1. Zwiększenie atrakcyjności akcji – wypłata dywidend może przyciągnąć inwestorów, którzy szukają stabilnego i regularnego dochodu z inwestycji. Wiele osób inwestujących w akcje preferuje te spółki, które wypłacają dywidendy, szczególnie osoby na emeryturze, które polegają na regularnych dochodach.
2. Stabilność finansowa – spółki wypłacające dywidendy często cieszą się większym zaufaniem inwestorów, ponieważ świadczy to o ich stabilnej sytuacji finansowej. Firmy, które regularnie dzielą się zyskiem, mogą być postrzegane jako bardziej wiarygodne i solidne.
3. Reinwestowanie zysków – w przypadku, gdy spółka nie wypłaca dywidend, zamiast tego może reinwestować zysk w rozwój firmy, badania i rozwój, zakup nowych aktywów czy rozszerzenie działalności. Część firm decyduje się na ten model, ponieważ w ten sposób mogą przyspieszyć swój rozwój i zwiększyć wartość akcji w przyszłości.

Zalety i wady inwestowania w dywidendy

Zalety:

• Stały dochód – dywidendy to regularne wypłaty, które mogą stanowić stabilny dochód, szczególnie dla osób, które chcą czerpać korzyści z inwestycji bez konieczności sprzedawania akcji.
• Reinwestowanie – otrzymaną dywidendę można reinwestować, co pozwala na dalszy rozwój portfela inwestycyjnego. Warto zauważyć, że niektóre firmy oferują programy reinwestycji dywidend (DRIP), które automatycznie kupują więcej akcji za otrzymaną dywidendę.
• Stabilność – dywidendy mogą być uznawane za znak stabilności finansowej spółki, co przyciąga inwestorów szukających bezpieczniejszych opcji inwestycyjnych.

Wady:

• Podatek od dywidend – w Polsce dywidenda podlega opodatkowaniu na poziomie 19% (podatek Belki), co obniża realny zysk z dywidend.
• Ryzyko zmniejszenia lub zawieszenia dywidendy – spółki mogą zmieniać wysokość dywidendy lub całkowicie ją zawiesić, zwłaszcza w przypadku pogorszenia sytuacji finansowej.
• Mniejszy potencjał wzrostu – firmy, które wypłacają dywidendy, mogą mieć mniejszy potencjał wzrostu, ponieważ część zysków zamiast być reinwestowana w rozwój, trafia do akcjonariuszy.

Kto korzysta z dywidend?

Dywidendy cieszą się popularnością wśród różnych grup inwestorów, szczególnie:

1. Inwestorów długoterminowych, którzy preferują regularny dochód z inwestycji i reinwestowanie dywidend, aby stopniowo pomnażać swój kapitał.
2. Emerytów, którzy szukają stabilnego źródła dochodu. Dywidendy są dla nich jednym ze sposobów na zapewnienie sobie dodatkowego dochodu w okresie emerytalnym.
3. Inwestorów szukających stabilnych spółek, które mają długą historię wypłacania dywidend i są postrzegane jako bezpieczne opcje inwestycyjne.

Podsumowanie

Dywidenda to świetny sposób na czerpanie korzyści z inwestowania w akcje, szczególnie jeśli szukasz regularnego dochodu. Jednak przed podjęciem decyzji o zakupie akcji spółki wypłacającej dywidendy warto dokładnie przeanalizować jej sytuację finansową, historię wypłat oraz perspektywy na przyszłość.

Pamiętaj, że inwestowanie w akcje zawsze wiąże się z ryzykiem, a dywidendy, choć atrakcyjne, nie są gwarantowane. Czasami firma może zdecydować się na ich zmniejszenie lub zawieszenie, co może rozczarować inwestorów. Dlatego warto dywersyfikować portfel inwestycyjny i nie polegać wyłącznie na jednej spółce czy tylko na dywidendach.

Jeśli podejdziesz do tematu z rozwagą i odpowiednią wiedzą, dywidendy mogą stać się ważnym elementem Twojego portfela inwestycyjnego. To dodatkowe źródło pasywnego dochodu, które przy odpowiednim planowaniu i reinwestowaniu może znacząco przyczynić się do budowania długoterminowego majątku. Więc czy warto? Jak najbardziej – ale klucz to rozsądna strategia i regularne monitorowanie swoich inwestycji.

Chcę, byś wiedział, że treści zawarte w niniejszym serwisie są jedynie wyrazem moich poglądów i nie stanowią ani w całości ani w części rekomendacji w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa. Pamiętaj, że każda decyzja finansowa i inwestycyjna wiąże się z ryzykiem, wobec czego wszelkie decyzje podejmujesz samodzielnie zgodnie z Twoim poziomem wiedzy, doświadczenia, sytuacją, celami, a przede wszystkim na własną odpowiedzialność. Nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych po zapoznaniu się z tekstami publikowanymi w serwisie.
Pamiętaj również, iż omawiane przeze mnie zagadnienia podlegają ciągłym zmianom, w związku z czym nie ponoszę odpowiedzialności za ich dokładność, kompletność czy aktualność. W szczególności, jeżeli zamierzasz inwestować w akcje spółek, polecam byś za każdym razem dokładnie zapoznał się z materiałami przedstawionymi przez emitenta. 
Chcę również nadmienić, że dokładam wszelkiej staranności, by prezentowane w serwisie treści były poprawne, lecz również u mnie mogą zdarzać się błędy, za które nie ponoszę odpowiedzialności. Jeżeli wykryjesz jakiś błąd, byłbym wówczas wdzięczny na zwrócenie na niego uwagi.

Każdy początkujący inwestor, wiadomo najpierw zaczyna od założenia rachunku maklerskiego, następnie wpłaca depozyt, za który będzie nabywał akcje i dopiero po tych czynnościach może rozpocząć „zabawę” w inwestowanie na giełdzie, poprzez składanie transakcji kupna (a potem sprzedaży) akcji. Jak widomo w obecnych czasach takie transakcje składa się w większości online, za pomocą systemów elektronicznych, dostarczonych przez domy maklerskie. Ale aby te zlecenia złożyć, warto najpierw zapoznać się kiedy w ogóle można to zrobić. Dlatego w tym artykule przedstawię Ci jak wygląda sesja giełdowa na polskiej GPW i z jakich składa się faz.

Same zlecenia kupna/sprzedaży akcji poprzez rachunek maklerski, możesz oczywiście składać, zmieniać czy anulować w każdym momencie 24 h na dobę, 7 dni w tygodniu. Ale ich realizacja odbywać się będzie jedynie w określone przez giełdę dni (dni robocze, bez weekendów i świąt) oraz w konkretnych godzinach, tylko wtedy gdy odbywa się sesja giełdowa.

Oczywiście skupimy się tutaj tylko na systemie notowań ciągłym, który obejmuje praktycznie wszystkie spółki notowane na GPW i NC. Choć warto wiedzieć, że istnieje jeszcze system notowań jednolitych, który różni się od tego pierwszego, ale jest stosowany głównie dla spółek alertowanych przez GPW.

Cała sesja giełdowa składa się z sześciu faz, a całość trwa ponad 8 godzin – od 8:30 do 17:05, choć właściwy handel akcjami odbywa się w godzinach od 9:00 do 16:50. Wtedy w sposób ciągły (natychmiastowy) możesz kupić lub sprzedać akcje dowolnej spółki po cenie rynkowej.

Cały proces najlepiej zobrazuje poniższa grafika:

Teraz warto byłoby opisać bardziej szczegółowo, poszczególne fazy notowań:

FAZA PRZED OTWARCIEM – trwa od godz. 8:30 do 9:00 i w tym czasie wysyłane są na giełdę wszystkie rodzaje transakcji, które inwestorzy utworzyli na swoich rachunkach maklerskich, w okresie między jedną, a drugą sesją giełdową. Podczas jej trwania ustalany jest Teoretyczny Kurs Otwarcia (TKO) i Teoretyczny Wolumen Otwarcia (TWO).

OTWARCIE (fixing) – giełda zostaje otwarta i może to trwać kilka do kilkunastu sekund. Podczas fixingu odbywa się ustalenie kursu otwarcia, na podstawie ostatniego wyliczonego TKO i zaczynają się realizować transakcje kupna/sprzedaży.

FAZA NOTOWAŃ CIĄGŁYCH – już właściwa faza działania giełdy, która trwa od godz. 9:00 do 16:50. W tym czasie realizowane są w czasie rzeczywistym transakcje giełdowe. W tym czasie kurs akcji dynamicznie się zmienia.

FAZA PRZED ZAMKNIĘCIEM – krótka 10 minutowa faza, która trwa od godz. 16:50 do 17:00. Jest ona bardzo podobna do fazy przed otwarciem, gdzie wyliczany jest TKO i TWO, a transakcje nie są zawierane.

ZAMKNIĘCIE (fixing) – na zamknięciu określana jest ostatnia cena danego dnia, która wynika ze zleceń przyjętych od inwestorów.

DOGRYWKA – ostatnia faza, która trwa tylko 5 minut i podczas której, zawierane są transakcje po kursie ustalonym podczas zamknięcia albo po ostatniej cenie transakcji (jeśli ceny na zamknięciu sesji nie udało się określić). Trwa do 17:05 i wtedy giełda zostaje zamknięta w danym dniu roboczym. Uznajemy to za koniec sesji giełdowej.

Jak widać, sesja giełdowa, ma wiele składowych, które jako całość nabierają sensu. Warto znać, ten schemat, aby móc zaplanować swoje transakcje giełdowe w danym dniu.

Źródła artykułu:
https://www.gpw.pl/pub/GPW/files/PDF/regulacje/Regulamin_Gieldy.pdf
https://gieldatoproste.pl/baza-wiedzy/notowania-harmonogram-sesji-gieldowej/

Chcę, byś wiedział, że treści zawarte w niniejszym serwisie są jedynie wyrazem moich poglądów i nie stanowią ani w całości ani w części rekomendacji w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa. Pamiętaj, że każda decyzja finansowa i inwestycyjna wiąże się z ryzykiem, wobec czego wszelkie decyzje podejmujesz samodzielnie zgodnie z Twoim poziomem wiedzy, doświadczenia, sytuacją, celami, a przede wszystkim na własną odpowiedzialność. Nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych po zapoznaniu się z tekstami publikowanymi w serwisie.
Pamiętaj również, iż omawiane przeze mnie zagadnienia podlegają ciągłym zmianom, w związku z czym nie ponoszę odpowiedzialności za ich dokładność, kompletność czy aktualność. W szczególności, jeżeli zamierzasz inwestować w akcje spółek, polecam byś za każdym razem dokładnie zapoznał się z materiałami przedstawionymi przez emitenta. 
Chcę również nadmienić, że dokładam wszelkiej staranności, by prezentowane w serwisie treści były poprawne, lecz również u mnie mogą zdarzać się błędy, za które nie ponoszę odpowiedzialności. Jeżeli wykryjesz jakiś błąd, byłbym wówczas wdzięczny na zwrócenie na niego uwagi.