Tag: gpw

Jak wyglądają fazy sesji giełdowej na GPW?

maklerskie

Każdy początkujący inwestor, wiadomo najpierw zaczyna od założenia rachunku maklerskiego, następnie wpłaca depozyt, za który będzie nabywał akcje i dopiero po tych czynnościach może rozpocząć „zabawę” w inwestowanie na giełdzie, poprzez składanie transakcji kupna (a potem sprzedaży) akcji. Jak widomo w obecnych czasach takie transakcje składa się w większości online, za pomocą systemów elektronicznych, dostarczonych przez domy maklerskie. Ale aby te zlecenia złożyć, warto najpierw zapoznać się kiedy w ogóle można to zrobić. Dlatego w tym artykule przedstawię Ci jak wygląda sesja giełdowa na polskiej GPW i z jakich składa się faz.

Same zlecenia kupna/sprzedaży akcji poprzez rachunek maklerski, możesz oczywiście składać, zmieniać czy anulować w każdym momencie 24 h na dobę, 7 dni w tygodniu. Ale ich realizacja odbywać się będzie jedynie w określone przez giełdę dni (dni robocze, bez weekendów i świąt) oraz w konkretnych godzinach, tylko wtedy gdy odbywa się sesja giełdowa.

Oczywiście skupimy się tutaj tylko na systemie notowań ciągłym, który obejmuje praktycznie wszystkie spółki notowane na GPW i NC. Choć warto wiedzieć, że istnieje jeszcze system notowań jednolitych, który różni się od tego pierwszego, ale jest stosowany głównie dla spółek alertowanych przez GPW.

Cała sesja giełdowa składa się z sześciu faz, a całość trwa ponad 8 godzin – od 8:30 do 17:05, choć właściwy handel akcjami odbywa się w godzinach od 9:00 do 16:50. Wtedy w sposób ciągły (natychmiastowy) możesz kupić lub sprzedać akcje dowolnej spółki po cenie rynkowej.

Cały proces najlepiej zobrazuje poniższa grafika:

fazy sesji na giełdzie GPW

Teraz warto byłoby opisać bardziej szczegółowo, poszczególne fazy notowań:

FAZA PRZED OTWARCIEM – trwa od godz. 8:30 do 9:00 i w tym czasie wysyłane są na giełdę wszystkie rodzaje transakcji, które inwestorzy utworzyli na swoich rachunkach maklerskich, w okresie między jedną, a drugą sesją giełdową. Podczas jej trwania ustalany jest Teoretyczny Kurs Otwarcia (TKO) i Teoretyczny Wolumen Otwarcia (TWO).

OTWARCIE (fixing) – giełda zostaje otwarta i może to trwać kilka do kilkunastu sekund. Podczas fixingu odbywa się ustalenie kursu otwarcia, na podstawie ostatniego wyliczonego TKO i zaczynają się realizować transakcje kupna/sprzedaży.

FAZA NOTOWAŃ CIĄGŁYCH – już właściwa faza działania giełdy, która trwa od godz. 9:00 do 16:50. W tym czasie realizowane są w czasie rzeczywistym transakcje giełdowe. W tym czasie kurs akcji dynamicznie się zmienia.

FAZA PRZED ZAMKNIĘCIEM – krótka 10 minutowa faza, która trwa od godz. 16:50 do 17:00. Jest ona bardzo podobna do fazy przed otwarciem, gdzie wyliczany jest TKO i TWO, a transakcje nie są zawierane.

ZAMKNIĘCIE (fixing) – na zamknięciu określana jest ostatnia cena danego dnia, która wynika ze zleceń przyjętych od inwestorów.

DOGRYWKA – ostatnia faza, która trwa tylko 5 minut i podczas której, zawierane są transakcje po kursie ustalonym podczas zamknięcia albo po ostatniej cenie transakcji (jeśli ceny na zamknięciu sesji nie udało się określić). Trwa do 17:05 i wtedy giełda zostaje zamknięta w danym dniu roboczym. Uznajemy to za koniec sesji giełdowej.

Jak widać, sesja giełdowa, ma wiele składowych, które jako całość nabierają sensu. Warto znać, ten schemat, aby móc zaplanować swoje transakcje giełdowe w danym dniu.

Źródła artykułu:
https://www.gpw.pl/pub/GPW/files/PDF/regulacje/Regulamin_Gieldy.pdf
https://gieldatoproste.pl/baza-wiedzy/notowania-harmonogram-sesji-gieldowej/

Chcę, byś wiedział, że treści zawarte w niniejszym serwisie są jedynie wyrazem moich poglądów i nie stanowią ani w całości ani w części rekomendacji w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa. Pamiętaj, że każda decyzja finansowa i inwestycyjna wiąże się z ryzykiem, wobec czego wszelkie decyzje podejmujesz samodzielnie zgodnie z Twoim poziomem wiedzy, doświadczenia, sytuacją, celami, a przede wszystkim na własną odpowiedzialność. Nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych po zapoznaniu się z tekstami publikowanymi w serwisie.
Pamiętaj również, iż omawiane przeze mnie zagadnienia podlegają ciągłym zmianom, w związku z czym nie ponoszę odpowiedzialności za ich dokładność, kompletność czy aktualność. W szczególności, jeżeli zamierzasz inwestować w akcje spółek, polecam byś za każdym razem dokładnie zapoznał się z materiałami przedstawionymi przez emitenta. 
Chcę również nadmienić, że dokładam wszelkiej staranności, by prezentowane w serwisie treści były poprawne, lecz również u mnie mogą zdarzać się błędy, za które nie ponoszę odpowiedzialności. Jeżeli wykryjesz jakiś błąd, byłbym wówczas wdzięczny na zwrócenie na niego uwagi.

Gdzie sprawdzić za darmo pełny arkusz zleceń GPW?

maklerskie

Na początek warto napisać, co w ogóle jest ten arkusz zleceń. W najprostszych słowach arkuszem zleceń można określić tabele, w których znajduje się zestawienie ofert kupna i sprzedaży akcji konkretnej spółki. Każda spółka na GPW posiada taki własny arkusz, w którym znajdują się wszystkie oferty inwestorów, które zlecili za pomocą swoich rachunków maklerskich.

Przykład arkusza zleceń:

Z reguły ma on taki wygląd. Po lewej stronie zawsze są oferty kupna akcji, natomiast po prawej stronie oferty sprzedaży. Wszystkie pozycje posortowane są w taki sposób, aby zlecenia zostały wykonane jak najszybciej:

Oferty kupna – ceny malejąco, najwyższa jest najmniej korzystna dla kupującego (zapłaci on więcej za akcje niż pozostali), ale zostanie zrealizowana w pierwszej kolejności przez osobę sprzedającą dany walor

Oferty sprzedaży – ceny rosnąco, najniższa oferta jest najmniej korzystna dla sprzedającego, ale za to kupujący ma pewność, że nabywa akcje po cenie najkorzystniejszej ze wszystkich innych

Teraz warto wytłumaczyć co oznaczają poszczególne kolumny:

Kurs – cena akcji po której ktoś chce sprzedać lub kupić akcje
Wolumen – ilość akcji do sprzedaży w danej transakcji
Wartość – jaki będzie koszt wszystkich akcji po wystawionej cenie
Czas – godzina (lub data) wystawienia zlecenia

W zależności od źródła mogą jeszcze występować inne wartości, typu udział procentowy danego zlecenia w stosunku do wszystkich zleceń, dzięki czemu można oszacować wielkość danego zlecenia wobec całości.

Jak widać powyższe narzędzie może okazać się bardzo użyteczne dla inwestora, niestety podgląd do pełnego arkusza zleceń, nie jest taki prosty. Taka opcja jest dostępna praktycznie na każdym rachunku maklerskim, ale niestety w wyższych pakietach, które są dodatkowo płatne. W najniższych bezpłatnych pakietach, z reguły dostępna jest tylko jedna transakcja kupna i sprzedaży.

Jeśli zależy Ci na dostępie do tego typu narzędzia za darmo, to istnieją w internecie takie miejsca. Można sprawdzić wszystkie zlecenia, ale niestety z opóźnieniem. Na żywo dostępne jest to tylko u maklerów lub w innych serwisach giełdowych w wersji płatnej.

Poniżej lista miejsc gdzie można sprawdzić pełny arkusz zleceń spółek z GPW za darmo

1. Gragieldowa.pl – Link

Chyba najbardziej czytelne narzędzie za pomocą którego, sprawdzisz pełen arkusz zleceń za darmo. Działa on w ramach symulatora giełdy, której jest częścią składową. Wystarczy wpisać w okienku Wyszukaj spółkę… nazwę lub skrót spółki. Są tu praktycznie wszystkie spółki z GPW i NewConnect. Choć czasami zdarza się, że któraś nie działa, gdy spółka zmieni nazwę lub jest nowa na giełdzie. Ale administracja serwisu, stara się na bieżąco aktualizować dane. Ciekawą rzeczą jest podana ilość procentowa danego zlecenia w tabeli, dzięki czemu wiadomo jaką ma ono wagę w stosunku do całości. Natomiast na końcu tabel, jest wszystko ładnie zsumowane. Dane aktualizowane są co 3 minuty, z opóźnieniem o 15 minut.

2. Interia Biznes – Link

W serwisie z informacjami giełdowymi tego jednego z największych portali informacyjnych, również można znaleźć darmowy arkusz zleceń. Wystarczy wejść na daną spółkę GPW lub NC, następnie Przebieg sesji -> Najlepsze zlecenia i niżej Pokaż więcej zleceń. To jeszcze nie jest pełna tabela, na samym dole jest opcja POBIERZ PEŁNĄ LISTĘ ZLECEŃ KUPNA lub SPRZEDAŻY. Po kliknięciu na dysk komputera ściągnie się plik w formacie .csv (można go otworzyć w MS Excel lub LibreOffice Calc), który będzie zawierał właściwy pełny arkusz zleceń danej spółki. Jak widać jest to trochę mniej czytelne w porównaniu z pierwszą pozycją, ale ma też swoje zalety. Dane zawarte w piku csv, można dowolnie obrabiać w arkuszu kalkulacyjnym i dodawać własne informacje.

Niestety z darmowych narzędzi to tyle. Jeśli pojawią się jeszcze jakieś inne źródła, to ten artykuł będzie o nie systematycznie aktualizowany.

Chcę, byś wiedział, że treści zawarte w niniejszym serwisie są jedynie wyrazem moich poglądów i nie stanowią ani w całości ani w części rekomendacji w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa. Pamiętaj, że każda decyzja finansowa i inwestycyjna wiąże się z ryzykiem, wobec czego wszelkie decyzje podejmujesz samodzielnie zgodnie z Twoim poziomem wiedzy, doświadczenia, sytuacją, celami, a przede wszystkim na własną odpowiedzialność. Nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych po zapoznaniu się z tekstami publikowanymi w serwisie.
Pamiętaj również, iż omawiane przeze mnie zagadnienia podlegają ciągłym zmianom, w związku z czym nie ponoszę odpowiedzialności za ich dokładność, kompletność czy aktualność. W szczególności, jeżeli zamierzasz inwestować w akcje spółek, polecam byś za każdym razem dokładnie zapoznał się z materiałami przedstawionymi przez emitenta. 
Chcę również nadmienić, że dokładam wszelkiej staranności, by prezentowane w serwisie treści były poprawne, lecz również u mnie mogą zdarzać się błędy, za które nie ponoszę odpowiedzialności. Jeżeli wykryjesz jakiś błąd, byłbym wówczas wdzięczny na zwrócenie na niego uwagi.

Czy Domy Maklerskie mają fundusz gwarancyjny?

maklerskie

W Polsce działa kilkadziesiąt Domów i Biur Maklerskich, które obsługują ponad 1,5 mln kont maklerskich (dokładnie 1 666 202 na stan 31.08.2023, według danych z KDPW). Czyli gołym okiem widać, że z tego typu produktów finansowych korzysta wielu Polaków, nawet zakładając że część z nich może mieć po kilka kont.

Część z tych osób wpłacając środki pieniężne na konta maklerskie, może się zastanawiać czy jest to bezpiecznie miejsce? A co jeśli Dom Maklerski w którym ma konto zbankrutuje? Co wtedy z moimi pieniędzmi?
Jeśli chodzi o zwykłe konta bankowe, to większość z nas wie o istnieniu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, który zapewnia bezpieczeństwo przechowywanych środków (do wysokości 100 tys. euro) w razie upadku banku.

Ale czy istnieje podobny fundusz gwarancyjny w przypadku rachunków maklerskich?

Tak istnieje, ale działa na trochę innych zasadach niż BFG i posiada zupełnie inne limity zwrotu środków pieniężnych zdeponowanych u maklerów. W przypadku Domów Maklerskich od 2001 roku istnieje specjalny System rekompensat, który prowadzony i zarządzany jest przez KDPW (Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych) pod nadzorem KNF, zgodnie z Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.). Każdy uczestnik systemu czyli Biura Maklerskie działające w Polsce, obowiązkowo muszą odprowadzać składki gromadzone na poczet Systemu rekompensat. Pieniądze z tych składek stanową ich współwłasność łączną i przeznaczone są na wypadek bankructwa jednego z ich uczestników.

Ustawa w artykule 139 ust. 1 mówi jasno:

Art.  139.  [Wypłata rekompensat]
1. System rekompensat zabezpiecza wypłatę środków inwestorów, o których mowa w art. 133 ust. 2, pomniejszonych o należności domu maklerskiego od inwestora z tytułu świadczonych usług, według stanu z dnia zaistnienia jednej z okoliczności, o której mowa w art. 133 ust. 2, do wysokości równowartości w złotych 3000 euro – w 100% wartości środków objętych systemem rekompensat, oraz 90% nadwyżki ponad tę kwotę, z tym że górna granica środków objętych systemem rekompensat wynosi równowartość w złotych 22 000 euro, z zastrzeżeniem ust. 2.

Gdy Dom Maklerski upadnie, to możesz odzyskać pieniądze zgromadzone na swoim rachunku do ustawowego limitu. Niestety patrząc na ww. artykuł ustawy, limit ten jest kilkukrotnie mniejszy w porównaniu z kontami bankowymi.

W telegraficznym skrócie:

  • zwrot w 100% – 3000 euro
  • zwrot nadwyżki ponad tę kwotę w 90%
  • maksymalna wartość środków, objęta systemem rekompensat – 22 000 euro
  • wypłata do 3 miesięcy

Podane kwoty są w euro i do przeliczenia na złotówki, zgodnie zapisami ustawy, będzie brany pod uwagę średni kurs NBP z dnia, gdy zaistniały okoliczności stanowiącej podstawę do wypłacenia rekompensaty.
Mając podane wcześniej kryteria, rekompensaty liczy się w ten sposób:

obliczenia systemu rekompensat rachunków maklerskich

Wychodzi 21.100 euro, co przy średnim kursie NBP – EUR/PLN z dnia 23.09.2023, który był = 4,60, wynosi że z systemu rekompensat można odzyskać maksymalnie ok. 92 tys. zł. Tyle maksymalnie odzyskałbyś z Systemu rekompensat w przypadku upadłości biura maklerskiego. Niestety wszystko powyżej tej kwoty, nie jest gwarantowane.
Oczywiście co do pozostałej sumy, każdy inwestor ma prawo dochodzić dalszych roszczeń od masy upadłościowej domu maklerskiego, ale z reguły jest to bardzo długi i niepewny proces.

Tutaj warto się zatrzymać na chwilę. System rekompensat dotyczy wolnych środków pieniężnych oraz zrekompensowanie wartości utraconych instrumentów finansowych, które znajdują się na Twoim rachunku maklerskim.

Wszystkie zakupione przez Ciebie akcje – nie przepadają w przypadku upadku DM.
Na początku warto wyjaśnić, jak to wszystko wygląda od środka. System depozytowy w Polsce jest dwustopniowy. Pierwszy poziom obejmuje rejestr w KDPW, który zawiera konta ewidencyjne każdego uczestnika KDPW, czyli domów maklerskich. Są to zapisy zbiorcze np. że dom maklerski X zapisane ma na swoim koncie 5000 akcji spółki Y, bez informacji do jakiego inwestora przypisane są te akcje.
Te informacje są na drugim poziomie, czyli u pośredników, którymi są domy maklerskie. Wygląda to tak, że dom maklerski X, w swojej ewidencji ma podzielone te przykładowe 5000 akcji spółki Y na poszczególnych finalnych właścicieli akcji (klient A – 2000 akcji, klient B – 2000 akcji, klient C – 1000 akcji).
W przypadku upadłości domu maklerskiego, mimo że KDPW nie widzi od razu, ile dany inwestor ma swoich akcji, bo te informacje posiada dom maklerski, nadal nie zmienia to faktu kto jest ich właścicielem.
Natomiast teoretycznie może zdarzyć się tak, że dom maklerski bezprawnie sprzeniewierzy instrumenty finansowe, swoich klientów. Wtedy system rekompensat, również obejmuje wartość utraconych instrumentów finansowych.

Więc obwiać się można raczej jedynie o środki pieniężne. To jest dość pocieszające, bo z reguły inwestorzy nie trzymają większych ilości pieniędzy na rachunkach maklerskich. Wpłacają pieniądze tylko po to, żeby szybko zakupić walory inwestycyjne.

Jak się zabiezpieczyć?

  1. Nie trzymaj większej ilości gotówki na jednym koncie maklerskim. Najlepiej niech to będzie maksymalnie do kwoty, którą gwarantuje system rekompensat (ok. 90 tys. zł). Pieniądze trzymaj na zwykłym koncie bankowym, które ma większe gwarancje. Ponadto jeśli masz zwykłe konto w tym samym banku co maklerskie, to przelewy między nimi wykonują się natychmiastowo.
  2. Możesz założyć kilka kont maklerskich (zobacz na nasz ranking kont) w różnych domach maklerskich, rekompensaty obowiązują do każdego rachunku oddzielnie.
  3. Wybieraj domy maklerskie za którymi stoją duże podmioty finansowe, takie jak banki, dzięki temu jest mniejsze ryzyko upadku lub bezprawnych działań na rachunkach.

Na koniec warto dodać, że upadki domów maklerskich w Polsce należą do rzadkości. Patrząc na historię tego typu zdarzeń na stronach KDPW (link), ostatnie wypłaty z systemu rekompensat odbywały się w 2008 i 2016 roku.

Źródła artykułu:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20051831538
https://www.kdpw.pl/pl/organizacja-systemu-rekompensat.html
https://wwwo.kdpw.pl/pl/Regulacje/Documents/RegSR.pdf

Chcę, byś wiedział, że treści zawarte w niniejszym serwisie są jedynie wyrazem moich poglądów i nie stanowią ani w całości ani w części rekomendacji w rozumieniu obowiązujących przepisów prawa. Pamiętaj, że każda decyzja finansowa i inwestycyjna wiąże się z ryzykiem, wobec czego wszelkie decyzje podejmujesz samodzielnie zgodnie z Twoim poziomem wiedzy, doświadczenia, sytuacją, celami, a przede wszystkim na własną odpowiedzialność. Nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych po zapoznaniu się z tekstami publikowanymi w serwisie.
Pamiętaj również, iż omawiane przeze mnie zagadnienia podlegają ciągłym zmianom, w związku z czym nie ponoszę odpowiedzialności za ich dokładność, kompletność czy aktualność. W szczególności, jeżeli zamierzasz inwestować w akcje spółek, polecam byś za każdym razem dokładnie zapoznał się z materiałami przedstawionymi przez emitenta. 
Chcę również nadmienić, że dokładam wszelkiej staranności, by prezentowane w serwisie treści były poprawne, lecz również u mnie mogą zdarzać się błędy, za które nie ponoszę odpowiedzialności. Jeżeli wykryjesz jakiś błąd, byłbym wówczas wdzięczny na zwrócenie na niego uwagi.